สภาพทั่วไปและข้อมูลพื้นฐานของตำบล
ประวัติความเป็นมา
คำว่า "จันเสน" เปิดดูในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานไม่มี แต่แยกออกเป็นคำๆ ก็จะได้คำว่า "จัน" เป็นคำนามแปลว่า "ต้นจัน""นายจัน" เป็นต้นส่วนคำว่า "เสน" นั้นแปลได้ความว่า "เสนา" "กองทหารและหมู่ทหาร" เป็นต้น
ตามประวัติศาสตร์ กล่าวว่า ขอมมาเป็นใหญ่ในแถบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาและตั้งราชธานีสำรองอยู่ ณ กรุงละโว้เมืองลพบุรีนั้น เมื่อประมาณ พ.ศ. ๑๔๓๒ - ๑๖๐๐ ตามตำนานกล่าวว่าขอมเป็นชาที่ได้รับอารยะธรรมศิลปวิทยาการถ่ายทอดมาจากอินเดียมีหลักฐานบ่งชัดได้ว่าเมื่อ พ.ศ. ๖๐๐ เจ้าราชวงศ์ชั้นสูงของอินเดีย ชื่อ โกณะธัญญะ ได้อภิเษกสมรสกับนางพระยาขอมและสืบของหลานลำดับๆมา ฉะนั้นศิลปวิทยาการต่างๆ ของขอม จึงสร้างปนเปทั้งในทางศาสนาพราหมณ์และศาสนาพุทธเสียเป็นส่วนมาก ขอมเมื่อครองกรุงละโว้ราชธานีและก็คงจะจัดเมืองอื่นๆเป็นเมืองหน้าด่านและเมืองจันเสนนี้ซึ่งตั้งอยู่ห่างจากกรุงละโว้เพียง ๕๐ กิโลเมตรเท่านั้นสันนิษฐานว่ากษัตริย์ขอมแห่งนครธมคงจะทรงแต่งตั้งให้พระยาขอมมาครองเมือง ณ ดอนจันเสนให้เป็นเมืองหน้าด่านของกรุงละโว้อย่างแน่นอน เพราะปรากฏว่าชาวบ้านในตำบลจันเสนได้พบวัตถุโบราณต่างๆมากมาย เช่น บางคนได้พระพุทธรูปเนื้อดินมีลักษณะหน้าเว้าหลังนูนพื้นล่างเป็นอักษรขอม เฉพาะหน้าพระซึ่งมีรูปเว้านั้น แต่รูปพระนั้นเป็นลักษณะคนขี่ม้าและคนเดินอีก ๒ คนกลับเป็นรูปนูนเนื้อพระสีน้ำตาลปนดำ ฯลฯ
เนื่องจากเมืองดอนจันเสนเป็นเมืองหน้าต่างและเมืองหน้าด่านและเมืองศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งมีอายุนับพันปี คงถูกรุกรานจากข้าศึกซึ่งอาจเป็นเขมรบ้าง พม่าบ้าง ฯลฯ ยังปรากฏว่ามีซากโบราณวัตถุและอนุสรณ์ทิ้งไว้ว่า ในอดีตเคยเป็นเมืองนักรบ คือสังเกตได้ว่าจะมีกำแพงน้ำล้อมรอบตัวเมืองไว้ทั้ง 4 ทิศ และขุดเมืองใหญ่ไว้ เพื่อตั้งเมืองสำหรับให้ทหารและราษฎรได้ดื่มได้ใช้น้ำอันเป็นหลักยุทธศาสตร์มาจนเท่าทุกวันนี้
พื้นที่
ตำบลจันเสน ตั้งอยู่ในเขตอำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์ ห่างจากที่ว่าการอำเภอตาคลี ประมาณ ๒๗ กิโลเมตร มีพื้นที่ทั้งหมด ๕๗ ตารางกิโลเมตร ประมาณ ๓๕,๖๓๔ ไร่
เขตพื้นที่
ทิศเหนือ ติดต่อกับ ตำบลห้วยหอม อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์
ทิศใต้ ติดต่อกับ ตำบลไผ่ใหญ่ อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี
ตำบลทองเอน อำเภออินทร์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี
ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ตำบลลาดทิพรส อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์
ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ตำบลสร้อยทอง ตำบลพรหมนิมิต ตำบลช่องแค อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์
อาชีพหลัก ทำนา
อาชีพเสริม ค้าขาย รับจ้าง
สาธารณูปโภค
จำนวนครัวเรือนที่มีไฟฟ้าใช้ในเขต อบต. ๒,๐๐๐ ครัวเรือน
ตำบลจันเสน มีแหล่งน้ำที่สำคัญ จำแนกได้ดังนี้
แหล่งน้ำธรรมชาติ
- บึง, หนอง ๑ แห่ง - คลอง
แหล่งน้ำที่สร้างขึ้น
- ฝาย ๕ แห่ง
- บ่อโยก ๖๑ แห่ง
- ประปา ๑๙ แห่ง
- บ่อน้ำตื้น ๗๕ แห่ง
- สระน้ำ ๗ แห่ง
การเดินทาง
ตำบลจันเสน ห่างจากที่ว่าการอำเภอเมืองตาคลี ประมาณ ๑๕ กิโลเมตร โดยใช้เส้นทางหลวงจังหวัดหมายเลข ๓๑๖๙ เชื่อมการคมนาคมระหว่างทางหลวงแผ่นดิน
หมายเลข ๑ เลียบคลองอนุศาสนนันท์ ติดต่อระหว่างอำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์และอำเภอบ้านหมี่
จังหวัดลพบุรี