ประวัติความเป็นมาของห้องสมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมารี” อำเภอตาคลี
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ทรงเล็งเห็นความสำคัญของห้องสมุดประชาชนในอันที่จะตอบสนองความต้องการด้านการอ่าน การศึกษาของประชาชนซึ่งเป็นผลต่อการพัฒนาประเทศให้มีความเจริญก้าวหน้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังจะเห็นได้จากบทพระราชนิพนธ์ของพระองค์ท่านที่ให้ทัศนะเกี่ยวกับห้องสมุดไว้ดังนี้ คือ “ข้าพเจ้าอยากให้เรามีห้องสมุดที่ดีมีหนังสือครบ ทุกประเภทสำหรับประชาชน หนังสือที่ข้าพเจ้าคิดว่าสำคัญที่สุดอย่างหนึ่ง คือ หนังสือสำหรับเด็ก วัยเด็กเป็นวัยเรียนรู้เด็กๆ ส่วนใหญ่สนใจที่จะทราบเรื่องราวต่างๆ แปลกๆ ใหม่ๆ อยู่แล้ว ถ้าเรามีหนังสือที่มีคุณค่าทั้งเนื้อหาและรูปภาพให้เขาอ่านให้ความรู้ ความบันเทิง เด็กๆ จะได้เติบโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่ที่สมบูรณ์ ที่รอบรู้มีธรรมะประจำใจมีความรักบ้านเมือง มีความต้องการปรารถนาจะทำแต่ประโยชน์ที่สมควร”
ฉะนั้น เพื่อเป็นการสนองพระราชปณิธาน และร่วมเฉลิมพระเกียรติในวโรกาสที่พระองค์ท่านทรงมีพระชนมพรรษาครบ 3 รอบ ใน พ.ศ. 2534 กระทรวงศึกษาธิการจึงได้พิจารณาขออนุมัติจากคณะรัฐมนตรี ดำเนินโครงการจัดตั้งห้องสมุดประชาชน ตามแนวพระราชดำริ ของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี อันได้พระราชทานนามว่า “ห้องสมุดประชาชนเฉลิมราชกุมารี”
สำหรับจังหวัดนครสวรรค์นั้น ได้พิจารณาจัดตั้งที่อำเภอตาคลี เพราะเป็นอำเภอใหญ่มีประชากร ทำเลที่ตั้งเหมาะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งประชาชนกระตือรือร้นให้ความสนใจ และให้ความร่วมมือเป็นกรณีพิเศษ การดำเนินการก่อสร้างห้องสมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมารี” อำเภอตาคลี ใช้พื้นที่บริเวณหมวดการช่องแค ซึ่งเป็นที่ราชพัสดุ จำนวน 3 งาน 99 ตารางวา
การวางศิลาฤกษ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดนครสวรรค์ (ร้อยตรีทวี พรหมนาถ) รองผู้ว่าราชการจังหวัดนครสวรรค์ (ร้อยตรีสัญชัย ศวิตชาต) นายอำเภอตาคลี (นายดารา การุณยวินิช) และ คณะผู้บริจาคเงินสมทบ ได้เข้ารับพระราชทานแผ่นศิลาฤกษ์และโล่จากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่สวนจิตรลดากรุงเทพมหานคร เมื่อวันที่ 10 เมษายน 2534 สำหรับโล่ของอำเภอตาคลีที่ได้รับพระราชทาน เป็นในนามของชาวอำเภอตาคลีทุกท่าน ได้กำหนดวางศิลาฤกษ์ในวันที่ 19 กันยายน 2534 ตรงกับขึ้น 11 ค่ำ เดือน 10 โดยการวางศิลาฤกษ์ลอย ยังไม่ได้ก่อสร้างเนื่องจากการปรับพื้นที่ของหมวดการทางยังไม่เรียบร้อย
การก่อสร้างโดยห้างหุ้นส่วน เสียงวิวัฒน์ เป็นผู้ดำเนินการก่อสร้าง ในวงเงินงบประมาณ 2,195,875 บาท เริ่มทำสัญญาเมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2535 ก่อสร้างแล้วเสร็จในเดือนพฤศจิกายน 2535 สำหรับงบประมาณการก่อสร้างและตกแต่งทั้งภายนอกและภายในอาคารนั้น นอกจากจะใช้เงินงบประมาณของทางราชการแล้วยังได้รับการสนับสนุนร่วมแรงร่วมใจจากพี่น้องประชาชนจังหวัดนครสวรรค์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งชาวอำเภอตาคลีมีส่วนร่วมในการระดมสรรพกำลังจัดหาทุน
นอกจากนั้นฝ่ายคณะสงฆ์โดยการนำของพระเทพโมลี รองเจ้าคณะภาค 4 พระครูวาปี ปทุมรักษ์ เจ้าคณะคณะอำเภอหนองบัวและพระครูนิพันธ์ สาธุกิจ เจ้าคณะอำเภอตาคลี ก็ได้ร่วมมหาทุนสมทบก้อนแรกในการก่อสร้างห้องสมุดฯแห่งนี้ โดยการสร้างวัตถุมงคลหลวงพ่อเดิมไว้ให้ศาสนิกชนเช่าบูชา
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ทรงเสร็จพระราชดำเนินทรงทำพิธีเปิดห้องสมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมารี” อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์ เมื่อวันพุธ ที่ 19 ตุลาคม 2537 ซึ่งถือว่าเป็นห้องสมุดประชาชน ประเภทเฉลิมราชกุมารี ลำดับที่ 31
ห้องสมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมารี” อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์ ตั้งอยู่ถนนพหลโยธิน ตำบลตาคลี อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์ ระยะทางห่างจากจังหวัดนครสวรรค์ 65 กิโลเมตร